Nationale Vanille Milkshake Dag – 20 juni

Op 20 juni heffen we het glas op een klassieker uit de Amerikaanse dinerwereld: de vanillemilkshake. Nationale Vanille Milkshake Dag, een ode aan de simpele maar hemelse combinatie van vanille-ijs gemengd met melk en vaak gegarneerd met slagroom. In een wereld vol wilde shakesmaken en Instagramwaardige "freakshakes" lijkt de bescheiden vanillemilkshake misschien saai, maar het is de basis van de milkshakecultuur.

Rijk, romig en troostend, een vanillemilkshake staat op zichzelf en vormt tevens de basis voor talloze andere smaken (want waar zouden chocolade- of aardbeienmilkshakes zijn zonder vanille?). Deze feestdag is een eerbetoon aan de geschiedenis en het vakmanschap van de milkshake, een traktatie die Amerikanen al meer dan een eeuw in verrukking brengt. Van ouderwetse frisdrankfonteinen tot moderne fastfoodrestaurants, de vanillemilkshake blijft een symbool van zoete verwennerij, nostalgie en de vreugde van een koude traktatie op een warme dag.

Viering van de Nationale Vanille Milkshake Dag

Nationale Vanille Milkshake Dag staat in het teken van verwennerij en misschien een vleugje retro. Hier zijn een paar manieren om de gelegenheid te vieren:

• Ga een shake drinken: Bezoek een lokale ijssalon of eetgelegenheid die ouderwetse milkshakes serveert. Er is iets bijzonders aan het bestellen van een milkshake en deze te laten serveren in een gekoeld hoog glas, vaak met de metalen mengbeker ernaast met de extra milkshake. Of het nu een klein frisdrankfonteintje is of een keten zoals Johnny Rockets of Shake Shack, trakteer jezelf op de echte milkshake. Veel restaurants bieden op deze dag zelfs kortingen of speciale vanilleshakes aan.
• Maak de ultieme zelfgemaakte shake: Zelf een vanillemilkshake maken is supersimpel, maar met een paar trucjes kun je hem nog lekkerder maken. Begin met vanille-ijs van goede kwaliteit (hoe meer vanillesmaak, hoe beter) en volle melk voor een rijkere smaak. Mix tot een gladde massa – te veel mixen kan de milkshake te smeuïg maken. Voor een extra koude milkshake kun je de glazen van tevoren in de vriezer zetten. Garneer met slagroom en een maraschinokers voor de klassieke look. Je kunt er zelfs een wafeltje of een plakje banaan op de rand strooien als garnering. Het mooie van vanille is dat je er alles aan kunt toevoegen wat je lekker vindt – een scheutje karamel of een handjevol Oreo-kruimels kan je vanillemilkshake helemaal uniek maken, terwijl de vanille toch de hoofdrol speelt.
• Organiseer een milkshake-evenement: Nodig vrienden of buren uit voor een milkshakebar. Zet een blender en verschillende ingrediënten klaar, zodat mensen hun vanilleshake naar eigen smaak kunnen samenstellen. Voeg ingrediënten toe zoals chocoladeschilfers, bessen, pindakaas, moutmelkpoeder of siroop met een smaakje. De basis voor iedereen is vanille-ijs en melk, maar ze kunnen het naar eigen smaak opfleuren. Vergeet de toppings niet: sprinkles, slagroom, fudgesaus. Draai wat rock-'n-roll of doo-wop uit de jaren 50 op de achtergrond voor een retrogevoel. Dit kan vooral leuk zijn voor kinderen – je zou zelfs een wedstrijd kunnen organiseren voor de meest creatieve remix van een vanilleshake.
• Milkshake Memory Lane: Neem even de tijd om herinneringen of popcultuurmomenten met milkshakes te delen. Herinner je je nog de eerste keer dat je een milkshake dronk? Is er een favoriete filmscène (misschien Travolta en Thurmans $5 milkshake in "Pulp Fiction", die een vanilleshake was) of een liedje (Kelis' "Milkshake", iemand?) die je te binnen schiet? Sociale media zullen deze dag waarschijnlijk gonzen van mensen die selfies met hun milkshakes posten of discussiëren over de juiste manier om er een te drinken met een rietje of een lepel. Doe mee aan het gesprek met de hashtag #VanillaMilkshakeDay en zie welke zoete nostalgie anderen delen.

Vieren kan ook betekenen dat je iets leert: zoek bijvoorbeeld eens op waarom het een "milkshake" heet. Een leuk weetje om aan je vrienden te vertellen terwijl je een milkshake drinkt: de term werd begin 1900 populair, maar het "shake"-gedeelte verwees waarschijnlijk naar het schudden van het mengsel (of de mixbeweging van de blender) – en mogelijk omdat vroege milkshakes met whisky een shake of schok gaven! Na verloop van tijd werd het simpelweg een drankje met melk en ijs dat wordt geschud of gemixt tot het schuimig is.

Geschiedenis van de vanillemilkshake

Het verhaal van de milkshake is enigszins verrassend: de eerste 'milkshakes' van eind 19e eeuw waren eigenlijk alcoholisch whisky-cocktails met eieren en room, meer zoals een stevige advocaat, en in 1885 beschreven als een "stevige, gezonde advocaatachtige drank". Begin 1900 evolueerde de term naar de koude, alcoholvrije traktatie die we vandaag de dag kennen, vooral na de uitvinding van elektrische blenders en drankmixers. Sodafonteinen begonnen in de jaren 1900 ijs toe te voegen aan gearomatiseerde melkdranken. Chocolade-, vanille- en aardbeiensiroop behoorden tot de eerste smaakmakers die in milkshakes werden gemengd en werden een instant hit. Destijds hoorde je misschien de term "frosted shake" of "milkshake", wat duidt op een drankje gemaakt met ijs, in tegenstelling tot de eenvoudigere "moutige melk", die vaak moutpoeder gebruikte voor de smaak.

De komst van de elektrische blender in 1922 (dankzij uitvinder Stephen Poplawski) bracht een revolutie teweeg in de bereiding van milkshakes. In de jaren twintig waren zaken als Walgreens in Chicago beroemd om hun chocolademalted milkshakes, en in 1949 had fastfoodpionier Dairy Queen landelijk milkshakes aan hun menu toegevoegd. De jaren veertig en vijftig waren de gouden eeuw van de Amerikaanse diners en frisdrankfonteinen, waar tieners dikke vanillemalts en -shakes dronken terwijl ze luisterden naar jukeboxmuziek. De milkshake werd een symbool van een gezonde jeugdcultuur – denk aan het iconische beeld van twee mensen die een milkshake delen met twee rietjes.

Waarom vanille? Vanille was in de 19e eeuw eigenlijk een vrij exotische smaak (vanillestokjes van orchideeën, voornamelijk geteeld op Madagaskar en in tropische gebieden), maar in de 20e eeuw werd het in de VS de standaardsmaak voor ijs. De zachte, romige smaak van vanille-ijs maakt het een perfecte basis voor een milkshake, wat misschien wel de reden is waarom vanillemilkshakes zo populair zijn gebleven. De feestdag zelf, Nationale Vanille Milkshake Dag, is waarschijnlijk ontstaan door de inspanningen van ijsfabrikanten of liefhebbers die de geschiedenis van de milkshake vieren. Het is een van de vele "milkshakedagen" op de kalender (er is ook een Chocolade Milkshake Dag in september), maar als originele smaak krijgt vanille de vroege zomerse plek. Deze timing eind juni sluit ook mooi aan bij de promoties van de zuivelmaand en de algemene piek in ijsconsumptie naarmate het weer warmer wordt.

Recepten en innovaties voor vanilleshakes

Hoewel een standaard vanillemilkshake simpelweg uit ijs, melk en vanille-extract bestaat (als je ijs een extra smaakje kan gebruiken), zijn er talloze manieren om deze klassieker te variëren en toch de vanillesmaak intact te houden:

• Mouten en mixers: Voeg een eetlepel of twee gemoute melkpoeder toe aan je vanilleshake om een vanillemout te maken. De mout geeft een geroosterde, rijke smaak die velen verslavend vinden – het is de smaak van klassieke malt shop shakes. Voor een andere draai kun je er ook een schep vanille-eiwitpoeder aan toevoegen en er een traktatie voor na het sporten van maken (vanilleshakes kunnen verrassend veel eiwitten bevatten als ze gemaakt zijn met eiwitverrijkte ingrediënten).
• Boozy Vanilla Shake: Alleen voor volwassenen: geef je vanilleshake een extraatje met een shotje. Goede keuzes zijn bourbon (vanille en bourbon zijn een hemelse combinatie), Kahlúa of een andere koffielikeur voor een vanille-ijskoffie-achtig effect, of Irish cream likeur voor een vloeibaar "affogato"-effect. Meng de alcohol met de shake of giet het er gewoon overheen en roer even. Drink met mate – deze drankjes zijn verrassend makkelijk te drinken!
• Alternatieve melksoorten en ijsjes: Zuivelvrij of veganistisch? Je kunt nog steeds een vanille-"milkshake" nemen. Gebruik een romig, zuivelvrij ijs (ijs op basis van kokosmelk is meestal rijk, of op basis van cashewmelk voor een neutralere smaak) en een plantaardige melk zoals havermelk die lekker dik is. Voeg een vleugje vanille-extract of zelfs het schraapsel van een vanillestokje toe om de smaak te versterken. Het resultaat kan net zo bevredigend zijn en maakt het mogelijk voor mensen met lactose-intolerantie of veganisten om deel te nemen aan Vanilla Milkshake Day.
• Dessertcombinaties: Overweeg je vanilleshake te gebruiken als onderdeel van een groter dessert. Maak bijvoorbeeld een mini-ijsje door een klein bolletje vanille-ijs in een glas root beer te doen en de rest te vullen met een gemixte vanillemilkshake. Het is net een supercharged root beer float. Of serveer een vanilleshake als bijgerecht bij een stuk taart (een appeltaartmilkshake, iemand? Doop er een stukje taartbodem in of mix er een klein stukje taart door voor een taart-shake-fusie). Creativiteit kent hier geen calorielimiet!

Een opkomende trend in de wereld van de shakes is het concept van "freakshakes" – die over-the-top milkshakes met een vulling van een bakkerij aan lekkers (donuts, hele stukken cake, chocoladerepen, enz.). Hoewel die vaak magere chocolade of karamel bevatten, kun je er zeker een vanillefreakshake van maken: stel je een vanilleshake in een pot voor met een donut met vanilleglazuur erop, een flinke laag slagroom, een laagje witte chocolade en misschien een plakje vanillecake er precair bovenop. Het is meer voor het spektakel dan voor de praktische kant, maar hé, het is een feest.

Kwaliteit is essentieel bij het kiezen van producten. Omdat een vanilleshake nergens te verstoppen is, wil je goed vanille-ijs. Zoek naar merken die echte vanille gebruiken (Madagascar bourbon vanille, Tahitiaanse vanille, enz.) en minimale kunstmatige ingrediënten. Enkele van de best beoordeelde vanillesoorten in smaaktests zijn: Häagen-Dazs Vanille (simpel en rijk), Ben & Jerry's Vanilla (met kleine stukjes vanilleboon), of regionale zuivelmerken die superpremium ijs maken. Als je shakes maakt voor een grote groep mensen, kun je zelfs grote bakken ijs gebruiken – laat het ijs dan wel iets zachter worden voordat je het mixt; heel hard ijs kan lastig zijn voor blenders.

Vergeet de klassieke presentatie niet. A milkshakeglas in de stijl van een frisdrankfontein en een felgekleurd rietje kan de ervaring speciaal maken. Sommige liefhebbers serveren zelfs water bij hun shakes, een trucje van gasten om het gehemelte te reinigen en de zoetheid tussen de slokjes te verminderen. Maar hoe je het ook serveert, neem even de tijd om de simpele perfectie van vanille, melk en ijs te waarderen – drie ingrediënten die, wanneer ze samen worden geschud, al meer dan een eeuw lang een glimlach op je gezicht toveren.

Nationale Vanille Milkshake Dag Kalender

Jaar	Datum	Dag van de week
2025	20 juni 2025	Vrijdag
2026	20 juni 2026	Zaterdag
2027	20 juni 2027	Zondag
2028	20 juni 2028	Dinsdag
2029	20 juni 2029	Woensdag

Leuke weetjes over milkshakes

De grootste milkshake ter wereld: Volgens Guinness World Records was de grootste milkshake ooit gemaakt maar liefst 22.000 liter, bedacht in 2000 in New York. Het was een gigantische vanillemilkshake, gesponsord door Comfort Diners en de American Dairy Association, ter ere van het millennium. 22.000 liter kon een hele tankwagen vullen – dat is een flinke dosis hersenvries. Ze gebruikten meer dan 30.000 liter ijs om de milkshake te maken, waarmee ze in feite een heel zwembad omtoverden tot een milkshake.

Oorsprong van “Milkshake”: De term verscheen voor het eerst in gedrukte vorm in 1885, maar destijds werd een milkshake omschreven als een stevige, op advocaat lijkende drank met whisky. Begin 1900 werd het woord in zijn moderne betekenis gebruikt. Ook interessant: pas in de jaren 30 van de vorige eeuw populariseerde het gebruik van de elektrische blender van Hamilton Beach de perfect luchtige, schuimige milkshake die we kennen. Daarvoor werden shakes vaak met de hand geschud of gemengd met mechanische shakers, en hadden ze misschien niet die gladde consistentie.

Schud mascotte: Wist je dat er een stad is met een milkshake als mascotte? In de jaren 50 had Newport, Rhode Island, een officiële mascotte genaamd "Milky the Milkshake" – een man verkleed als milkshakebeker – om een jaarlijks zuivelfestival te promoten. Hoewel Milky al tientallen jaren niet meer bestaat, herinneren de vintage foto's eraan hoe milkshakes (vooral vanille, een standaardsmaak in die promoties) ooit een centraal onderdeel waren van zuivelpride-evenementen.

Ruimte Shakes: Astronauten hebben in de ruimte iets geproefd dat leek op milkshakes – in de vorm van gevriesdroogd ijs en melkpoeder met smaakstoffen die ze met water mengen. Oké, het is een beetje overdreven, maar er is een leuke anekdote: tijdens de Apollo-missies stonden er op het menu van de astronauten een "vanilledrankje" en een "aardbeiendrankje", die, eenmaal gerehydrateerd, een milkshake-achtige consistentie hadden (hoewel niet zo luxueus als de echte drank). In 1975, tijdens de gezamenlijke Amerikaans-Sovjet Apollo-Sojoez-missie, deelden de Amerikanen een gevriesdroogde aardbeienshake met ijs met de Sovjet-kosmonauten, wat een vleugje zoetigheid in de ruimte gaf.