Nationale Donutdag (VS) – 6 juni 2025

Op de eerste vrijdag van elke juni vult de geur van gefrituurd deeg en suiker de lucht terwijl Amerikanen Nationale Donutdag met patriottische energie. In taferelen die een ochtend in New York waardig zijn, staan mensen voor zonsopgang in de rij bij bakkerijen voor hun gratis glazuur – een ritueel dat zowel nostalgisch als verwennerij is. Deze feestdag begon in 1938 als meer dan een marketinggimmick; het ontstond uit gemeenschapszin tijdens de Grote Depressie. Tegenwoordig is Nationale Donutdag een charmante paradox: een humoristische viering van gefrituurde lekkernijen met een oprechte geschiedenis, die het ouderwetse comfort van koffie en donuts oproept, terwijl sociale media gonzen van moderne donuttrends.

Culturele wortels van Nationale Donutdag

De oorsprong van National Donut Day gaat terug tot de Eerste Wereldoorlog, toen vrijwillige "Doughnut Lassies" van het Leger des Heils donuts serveerden aan Amerikaanse troepen in Frankrijk als een voorproefje van thuis. De simpele handeling van het bakken van deeg gaf soldaten troost, en de vrouwen die ze maakten werden liefkozend "Donut Dollies" genoemd. In 1938 lanceerde het Leger des Heils in Chicago de eerste officiële Donutdag als een fondsenwerving tijdens de Grote Depressie om deze vrijwillige heldinnen te eren en de behoeftigen te steunen. Sindsdien wordt de dag gevierd op de eerste vrijdag van juni elk jaar.

Cultureel gezien waren donuts al een Amerikaans begrip geworden – in de jaren twintig produceerde Adolph Levitts geautomatiseerde donutmachine massaal geproduceerde donuts, waardoor ze alomtegenwoordig en geliefd werden. Na verloop van tijd ontwikkelde Nationale Donutdag zich van zijn liefdadigheidswortels tot een bredere viering van de plaats van de donut in het Amerikaanse leven, die warmte, vrijgevigheid en een vleugje guilty pleasure symboliseert. Veel donutwinkels doen mee door gratis donuts uit te delen, waarmee ze een traditie van vrijgevigheid voortzetten, terwijl ze miljoenen mensen verrukken met elke hap die ze met hagelslag bedekken.

Hoe je vandaag Donutdag viert

Thuis: Organiseer een doe-het-zelf donutdecoratiefeestje of probeer je eigen klassieke lekkernijen te bakken. Bakliefhebbers kunnen experimenteren met gebakken donuts of ongewone smaken (matcha, bacon-esdoorn) om de feestdag een persoonlijke draai te geven. Vergeet niet om je ervaringen met je buren te delen – het past bij de liefdadigheidsgedachte van de feestdag.

In de gemeenschap: Controleer of lokale bakkerijen, cafés of nationale ketens deze producten aanbieden gratis donuts of speciale aanbiedingen – velen doen dat op Nationale Donutdag. Je kunt een donutverkoop of inzamelingsactie voor een goed doel organiseren, in navolging van de oorspronkelijke missie van het Leger des Heils. Sommige steden houden donut-eetwedstrijden, funrunsof festivals op deze dag; deelname aan deze evenementen kan zorgen voor een onvergetelijke, gezinsvriendelijke uitje.

Op sociale media: Doe mee aan leuke trends door een foto te plaatsen van je meest fotogenieke donut met hashtags zoals #NationaleDonutdagDeel een verhaal over wat donuts voor jou betekenen of een herinnering aan een moment waarop je er een met familie hebt gegeten. Bakkerijen organiseren vaak wedstrijden voor de beste donutfoto's of -recepten, dus je creatieve bericht kan je een prijs opleveren (of in ieder geval een eervolle vermelding). Online interactie helpt de geschiedenis van de dag te verspreiden en houdt de nalatenschap ervan levend voor de digitale generatie.

Heerlijke donutrecepten voor Donutdag

U hoeft niet afhankelijk te zijn van winkels – thuis donuts maken kan een lonend (en verrassend eenvoudig) project zijn. Denk eens aan deze ideeën:

• Klassieke gistdonuts: Probeer een traditioneel recept voor gistdonuts, goudbruin gebakken en gedoopt in een eenvoudige glazuur. Dit repliceert die kussenzachte textuur waar iedereen van houdt. Voor authenticiteit, onthoud hoe De gefrituurde donuts uit de Eerste Wereldoorlog, de “Donut Lassies”, in de helmen van soldaten toen grondstoffen schaars waren – een leuk weetje om te onthouden terwijl je je eigen groenten bakt!
• Gebakken donuts: Voor een luchtigere twist kun je een donutvorm gebruiken om cake-achtige donuts te bakken. Vanille, chocolade of Kaneel suiker Gebakken donuts zijn een iets gezondere verwennerij, zonder dat dit ten koste gaat van de smaak.
• Creatieve toppings: Verbeter kant-en-klare donuts met je eigen toppings. Bestrijk ze met Nutella of pindakaasglazuur, bestrooi ze met verkruimelde koekjes of ontbijtgranen, of besprenkel ze met gezouten karamel. Op Nationale Donutdag, geen topping is te overdreven – veel plezier ermee.
• Donutgat-traktaties: Gebruik de restjes deeg of maak er speciaal donutgaten van. Deze kleine hapjes kunnen geglazuurd worden, gerold in kaneelsuiker of zelfs gevuld (met gelei of vla erin). Ze zijn perfect om te delen op een feestje op kantoor of in de klas.

Combineer deze ideeën gerust – organiseer bijvoorbeeld een 'stel je eigen donut samen'-bar met verschillende soorten glazuur en toppings, zodat iedereen zijn of haar perfecte hapje kan samenstellen. Het belangrijkste ingrediënt is creativiteit (nou ja, en suiker).

Leuke weetjes over donuts

• Een list uit oorlogstijd: Tijdens de Vietnamoorlog misleidden Amerikaanse krijgsgevangenen hun bewakers om hen donuts te geven door te beweren dat 10 november (de geboortedag van het Korps Mariniers) een tweede 'Nationale Donutdag' was. Er wordt gespeculeerd dat deze slimme truc de oorsprong is van een onofficiële tweede Donutdag op 5 november!
• Recordbrekende donuts: De grootste gevulde donut ter wereld die ooit is gemaakt, was een kolossale donut van 1700 kg met een diameter van 4,8 meter, gemaakt in Utica, New York in 1993. Op een meer consumeerbare schaal maken Amerikanen meer dan 10 miljard donuts per jaar – dat zijn ongeveer 33 donuts per persoon.
• Uitvinder van het donutgat: Volgens de legende heeft een scheepskapitein uit New England, Hanson Gregory, in 1847 het gat in de donut uitgevonden. Hij had genoeg van de rauwe, vette binnenkant van gefrituurde cakes en zou met een blikken peperbusje een gat in het deeg hebben gemaakt. Zo ontstond de ringvorm die gelijkmatig wordt gefrituurd.
• Consumptiegekte: Amerikanen zijn echte donutliefhebbers. Naar schatting meer dan 200 miljoen Amerikanen genieten van donuts, en nationale ketens zoals Dunkin' (opgericht in 1948) hebben meer dan 10.000 vestigingen. Alleen al in de staat New York zijn er meer dan 1.400 Dunkin'-winkels – wat bewijst dat New York (niet alleen Amerika) draait op Dunkin'.
• Andere donutfeestdagen: Nationale Donutdag (juni) is de bekendste, maar wist je dat er ook een Nationale Dag van de Met Gelei Gevulde Donut (8 juni) En Nationale Dag van de Met Room Gevulde Donut (14 september)? Het is duidelijk dat één dag per jaar niet genoeg is om alle varianten van deze geliefde lekkernij te vieren!

Wanneer is Nationale Donutdag?

Markeer uw kalenders – Nationale Donutdag wordt gevierd op de eerste vrijdag van juni Elk jaar. Dit jaar (2025) valt het op vrijdag 6 juni. Hier zijn de data voor de komende vijf jaar:

Jaar	Datum	Dag van de week
2025	6 juni 2025	Vrijdag
2026	5 juni 2026	Vrijdag
2027	4 juni 2027	Vrijdag
2028	2 juni 2028	Vrijdag
2029	1 juni 2029	Vrijdag

(Let op: Nationale Donutdag is een wisselende dag in de week, geen vaste kalenderdatum. Het is altijd de eerste vrijdag in juni, dus houd hier rekening mee bij het plannen voor gratis lekkernijen!)

Of je nu geniet van een klassieke geglazuurde ring, experimenteert met een zelfgemaakte creatie van maple bacon, of er gewoon een dozijn deelt met collega's, Nationale Donutdag draait om meer dan alleen suiker en nostalgie. Het is een viering van comfort, saamhorigheid en een oorlogstraditie die vreugde bracht in de donkerste tijden. Dus omarm deze juni de zoete geest van de feestdag – één hapje, één sprankje en één glimlach tegelijk.